OVER KUNST
Hoe zit het nou met de kunst? Moet je nou, zoals velen zeggen, geleden hebben en nog steeds lijden, om een goeie kunstenaar te kunnen zijn? Kan je ook kunstenaar zijn zonder al te veel geleden te hebben en zonder al te veel te lijden? Kan je als vrolijke Frans, je niet of nauwelijks bekommerend om alles wat er om je heen gebeurt, kunst maken? Wat is kunst? Een poging. Kunst is de uiting van een al dan niet sterk aanwezige behoefte om iets dat innerlijk leeft, een emotie, een gevoel, een idee, in alle oprechtheid zichtbaar, hoorbaar, voelbaar en begrijpelijk te maken. In de beeldende kunst wordt vorm gegeven aan een idee en/of gevoel. In de muziek wordt een emotie getoonzet, zodat bij de uitvoering van het stuk, de emotie, het gevoel, hoorbaar en voelbaar gemaakt kan worden. In de literatuur wordt uiting gegeven aan de behoefte iets te verhalen. In de dichtkunst wordt een stemming, een ontroering, zo pakkend en alles omvattend mogelijk, in woorden weer gegeven.Volgens bovenstaande definitie zou een gesprek dat gevoerd wordt, een monoloog die gehouden wordt, ook kunst kunnen zijn. Jazeker. Wanneer iemand in volle oprechtheid spreekt, kan er sprake zijn van kunst. Is alles dat in volle oprechtheid wordt uitgesproken dan kunst? Is alles dat in de diverse kunstdisciplines wordt geproduceerd dan kunst? Nee, ik denk het niet. Wil iets kunst zijn, moet het product naast de allereerste voorwaarde van de oprechtheid waarmee het tot stand is gekomen, ook nog aan iets anders voldoen. Aan wat dan? Wat is kunst en wat is geen kunst. Definitie twee. Kunst is de uiting, beschreven in definitie één, die bij een groep mensen, hoe klein dan ook, misschien ook wel bij een persoon, een reactie op het emotionele en/of intellectuele vlak teweeg brengt.Waarom deze voorwaarde? Iets dat met hart en ziel gemaakt is, in alle oprechtheid, zou geen kunst zijn wanneer niemand het waardeert, wanneer het niemand iets doet? Een groot vraagstuk. Het doet me denken aan een filosofische verhandeling, waarin iemand zegt dat het geluid van een omvallende boom, neerkomend op de aarde, niet bestaat als het niet wordt gehoord. Voor mijn gevoel is dit geen onzin. Kunst moet communicatief zijn. En wat hebben kunst en lijden met elkaar te maken. Een schrijnende eigenschap van lijden is, dat het moeilijk of niet gedeeld kan worden. En dat willen we zo graag. Mensen zoeken elkaar op in bijvoorbeeld patiëntenverenigingen, om hun ei kwijt te raken, om hun lijden te delen. Kunst geeft de gekwelde de mogelijkheid zich via haar te uiten. En, kan je als vrolijke Frans kunst maken? Vanzelfsprekend! De kunst geeft niet alleen het lijden de mogelijkheid zich met haar te verbinden, ook de onbekommerde levensvreugde kan zich via haar laten zien. Kunst bedrijven alleen maar omdat het leuk en fijn is. Hoe zou de verhouding zijn onder de kunstbeoefenaars? De verhouding tussen bekommerden en onbekommerden. Ik hou het er op dat de bekommerden in de meerderheid zijn.